Friday, 21 November 2014

Ilmu dan Pendidkan Orang Melayu Sebelum Islam





Sebelum Kedatangan Islam :
·         Pendidikan orang Melayu dijalankan secara tidak formal.
·         Pendidkan untuk kanak – kanak dijalankan di dalam sesebuah keluarga dan kemudiannya dikendalikan pula oleh seseorang yang mempunyai kepandaian di dalam sesuatu perkara. Pendidikan juga dikendalikan oleh guru – guru yang pakar dalam bidang yang diperlukan oleh masyarakat pada masa itu.

·        Skop pelajaran yang dipelajari kanak – kanak :
-          Adat resam
-          Sistem kepercayaan masyarakat Melayu
-          Cara – cara menyesuaikan diri dalam masyarakat  (secara tidak langsung)

·        Antara ilmu yang dipelajari

-          Ilmu ukiran
-          Anyaman bakul
-          Ilmu mempertahankan diri
-          Ilmu kias dan raksi
-          Ilmu mentafsir mimpi dan ramalan
-          Ilmu bedil
-          Ilmu pertukangan ( dalam pembuatan rumah, senjata, perahu, lesung, kuku kambing dan sebagainya.)
-          Ilmu perlombongan
-          Ilmu perdukunan
-          Ilmu perladangan
-          Ilmu pertanian
-         Ilmu perikanan

·        Ilmu – ilmu tersebut diperturunkan daripada generasi tua kepada generasi muda turun – temurun untuk kegunaan kehidupan seharian.
·        Pendidikan anak – anak Melayu dibekalkan dengan kemahiran praktikal yang perlu bagi mengambil alih peranan ibu bapa apabila dewasa dan lazimnya kemahiran praktikal ini dihubungkan dengan ‘gender’ atau jantina.
-Contoh :
# Di kawasan luar bandar, bapa akan melatih anak lelaki dengan tugasan dan tanggungjawab serta kerja – kerja berat yang biasa dilakukan oleh kaum lelaki.

# Para ibu pula berperanan melatih anak perempuan dengan tugas – tugas domestik seperti keperluan rumah tangga sebagai persediaan apabila anak perempuannya berkahwin kelak, menjadi  isteri dan seterusnya bergelar ibu.


·        Pendidikan anak perempuan :

-Dididik  oleh ibu, ibu saudara dan kakak.
-Anak – anak perempuan belajar tentang kerja – kerja rumah, kemahiran tangan dan warisan kekayaan tradisi.

·        Cara penyampaian ilmu secara tidak langsung :

-Melalui cerita yang disampaikan oleh Penglipur Lara iaitu seorang pencerita yang mahir menyampaikan cerita secara lisan.
-Penglipur Lara akan menyampaikan cerita – cerita daripada koleksi cerita oleh  generasi tua sebelum mereka kepada orang ramai.
-Unsur – unsur dongeng diserapkan ke dalam sesetengah cerita.
-Penerapan nilai – nilai murni dan pendidikan turut dilakukan dengan tujuan mempengaruhi tingkah laku pendengarnya.

- Jenis – jenis cerita yang disampaikan :
* Kisah raja
*Kisah pahlawan
* Kisah haiwan


·        Kesimpulan pendidikan orang Melayu sebelum kedatangan Islam :
-Pendidikan berteraskan alam semula jadi dengan kehidupan seharian.
-Pendidikan juga berteraskan adat resam yang menjadi ikutan sesebuah masyarakat.
-Pendidikan disampaikan melalui lisan secara turun temurun dari generasi ke satu generasi.



Sumber : Tradisi Keilmuan dan Pendidikan Dalam Tamadun Melayu di Nusantara
Oleh : Mohd.Koharuddin Bin Mohd.Balwi (Jabatan Pembangunan Sumber Malaysia)














No comments:

Post a Comment